Odpady to rozmaite materiały i substancje, które charakteryzują się specyficznymi właściwościami i różnym stopniem zagrożenia dla środowiska. Ich unieszkodliwianie wymaga stosowania odmiennych metod, a w związku z tym – także segregacji i odpowiedniego wyposażenia technologicznego.
Segregacja podstawą skutecznego unieszkodliwiania odpadów
Mówiąc o unieszkodliwianiu, zazwyczaj mamy na myśli takie przekształcenie materiału lub substancji, by z toksycznej, żrącej lub w inny sposób szkodliwej, stała się neutralna. Aby uzyskać taki efekt, konieczne jest odseparowanie neutralizowanej substancji od pozostałych oraz poddanie jej konkretnemu działaniu, w wyniku którego traci swoje szkodliwe właściwości. Rodzaj tego działania może być różny, począwszy od zakopania w ziemi, aż po reakcje chemiczne, które zmieniają strukturę związków.
Podstawą skutecznej neutralizacji jest segregacja, bowiem tylko dzięki oddzieleniu odpadów wymagających unieszkodliwienia można zastosować właściwą metodę. Jakakolwiek niepożądana domieszka innych materiałów na skutek oddziaływania czynników neutralizujących może powodować powstawanie np. niebezpiecznych gazów lub toksycznych cieczy. Do selektywnej zbiórki odpadów zachęca się już w gospodarstwach domowych, jednak mieszkańcy nie zawsze stosują się do zaleceń. Ostateczną segregację przeprowadza się więc w specjalistycznych firmach. Segregowane śmieci mogą też być odbierane bezpośrednio w zakładzie produkcyjnym.
Najczęściej stosowane metody unieszkodliwiania odpadów
Klasyfikacja metod odnosi się do charakteru unieszkodliwianych odpadów oraz ich podatności na konkretne sposoby oddziaływania. Najprostsze jest oczywiście kompostowanie, które Naturze pozostawia proces przetwarzania. Najtrudniejsze są metody oddziaływania chemicznego, a skrajne – spalanie. Stosowane obecnie w Polsce metody unieszkodliwiania odpadów to:
- składowanie na wysypiskach śmieci i w specjalnych, odseparowanych miejscach, w przypadku odpadów niebezpiecznych,
- spalanie, czyli mineralizacja odpadów,
- piroliza,
- kompostowanie,
- przetwarzanie na paliwo stałe,
- fermentacja metanowa.
Każda z tych metod stosowana jest do innego rodzaju odpadów. Za dodatkową można uznać metodę neutralizacji kwasów i innych substancji chemicznych poprzez oddziaływanie na nie innymi związkami, które wchodzą z nimi w reakcję.